Όζοι Θυρεοειδούς: όσα πρέπει να γνωρίζετε

Οι όζοι θυρεοειδούς αποτελούν ουσιαστικά μία εντοπισμένη διόγκωση στο θυρεοειδή αδένα. Οι όζοι στο θυρεοειδή αποτελούν ένα συνηθισμένο εύρημα, καθώς τους συναντάμε έως και στο 50% του πληθυσμού. Εδώ αξίζει να σημειώσουμε, πως οι όζοι εμφανίζονται συχνότερα στις γυναίκες σε σύγκριση με τους άνδρες, με τα ακριβή αίτια για το φαινόμενο αυτό να παραμένουν εν πολλοίς άγνωστα.

Σε ποιες ηλικίες εμφανίζονται συνήθως;

Οι όζοι θυρεοειδούς μπορούν να εμφανισθούν σε οποιαδήποτε ηλικία. Νεότερες επιστημονικές μελέτες έχουν αναδείξει πως η συχνότητα εμφάνισης των όζων θυρεοειδούς αυξάνεται προϊούσης της ηλικίας, με αποτέλεσμα οι άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας να εμφανίζουν συχνότερα όζους, σε σύγκριση με τους νεότερους.

Όζοι θυρεοειδούς: Ποιες είναι οι αιτίες εμφάνισής τους;

Πολλαπλές ερευνητικές ομάδες έχουν κατά καιρούς εστιάσει το ενδιαφέρον τους στον ακριβή μηχανισμό πρόκλησης των όζων του θυρεοειδούς. Κοινό εύρημα όλων των ερευνών είναι πως οι όζοι του θυρεοειδούς προκαλούνται από κάποια γενετική «ανισορροπία» μεταξύ κάποιων ογκογονιδίων κι ογκοκατασταλτικών γονιδίων.

Όζοι θυρεοειδούς, άγχος και διατροφή: Τελικά παίζουν ρόλο;

Υπάρχουν διάφοροι άλλοι παράγοντες, που έχουν αποδειχθεί πως συμβάλλουν στην πρόκληση των όζων στο θυρεοειδή, οι οποίοι περιλαμβάνουν:

• Το κάπνισμα
• Την παχυσαρκία
• Την έλλειψη ιωδίου στην περιοχή και τη διατροφή
• Την κατάχρηση του αλκοόλ
• Την κληρονομικότητα, σε βαθμό όμως που δεν μπορεί ακόμη να προσδιοριστεί.

Όζοι θυρεοειδούς και συμπτώματα: Πως καταλαβαίνουμε ότι τους έχουμε;

Οι περισσότεροι ασθενείς με όζους στο θυρεοειδή δεν αντιλαμβάνονται την ύπαρξή τους, καθώς η πλειοψηφία των όζων δεν προκαλεί συμπτώματα. Υπάρχουν, ωστόσο, και περιπτώσεις ασθενών με ευμεγέθεις όζους στο θυρεοειδή, οι οποίοι εξαιτίας του μεγέθους τους είναι ψηλαφητοί στην πρόσθια επιφάνεια του τραχήλου (λαιμού).

Επίσης, δεν είναι σπάνια και η διόγκωση του θυρεοειδούς αδένα με την ταυτόχρονη παρουσία πολλαπλών όζων, κατάσταση που ονομάζεται πολυοζώδης βρογχοκήλη και η οποία γίνεται αντιληπτή από τους ασθενείς ως μία διάχυτη διόγκωση στην πρόσθια επιφάνεια του λαιμού τους. Συνεπώς, οι περισσότεροι ασθενείς ανακαλύπτουν πως έχουν όζους στο θυρεοειδή όταν υποβάλλονται σε κάποιο υπερηχογράφημα στην περιοχή του τραχήλου, είτε υπερηχογράφημα θυρεοειδούς ή υπερηχογράφημα τραχήλου για κάποια άλλη πάθηση.

Καλοήθεις όζοι θυρεοειδούς: Ποια είναι τα συμπτώματά τους;

Ουσιαστικά δεν υπάρχουν κάποια συγκεκριμένα συμπτώματα, που θα ξεχωρίσουν τους καλοήθεις από τους κακοήθεις όζους θυρεοειδούς. Στο σημείο αυτό, ωστόσο, θα πρέπει να αναφέρουμε πως οι καλοήθεις όζοι είναι εξαιρετικά συχνότερο να είναι θερμοί όζοι, δηλαδή όζοι που υπερπαράγουν θυρεοειδικές ορμόνες σε σύγκριση με τον υπόλοιπο θυρεοειδή αδένα, με αποτέλεσμα οι καλοήθεις όζοι θυρεοειδούς να προκαλούν συχνότερα υπερθυρεοειδισμό (υπερλειτουργία του θυρεοειδούς αδένα), συγκριτικά με τους κακοήθεις όζους.

Κακοήθεις όζοι θυρεοειδούς: Ποια είναι τα συμπτώματά τους;

Κατά παρόμοιο τρόπο με τους καλοήθεις όζους, οι κακοήθεις όζοι του θυρεοειδούς δεν προκαλούν συνήθως κάποιο ηχηρό σύμπτωμα που θα θορυβήσει τους ασθενείς.

Ωστόσο, οι κακοήθεις όζοι του θυρεοειδούς είναι σχεδόν πάντα σκληροί στη σύστασή τους, με αποτέλεσμα κάποιοι ασθενείς να μπορούν να τους αντιληφθούν μέσω της ψηλάφησης τους στην πρόσθια επιφάνεια του τραχήλου. Επιπρόσθετα, οι κακοήθεις όζοι θυρεοειδούς μπορούν να προκαλέσουν μεταστάσεις στους λεμφαδένες του τραχήλου, με αποτέλεσμα οι ασθενείς να ψηλαφούν σκληρούς και αμετακίνητους λεμφαδένες στην πλάγια επιφάνεια του τραχήλου τους.

Ποια χαρακτηριστικά έχουν οι ύποπτοι όζοι θυρεοειδούς;

Οι όζοι του θυρεοειδούς χαρακτηρίζονται ως ύποπτοι, όταν διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να υποκρύπτεται στο εσωτερικό τους κάποιας μορφής καρκίνος του θυρεοειδούς. Οι ύποπτοι όζοι του θυρεοειδούς παρουσιάζουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά στο υπερηχογράφημα που κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, όπως:

• Το στρογγυλό σχήμα
• Την υποηχογένεια (υπόηχος ή υποηχογενής όζος)
• Την αυξημένη αγγείωση
• Τα ανώμαλα όρια του όζου
• Την ύπαρξη αποτιτανώσεων στο εσωτερικό του όζου
• Τη συνύπαρξη με τον όζο διογκωμένων λεμφαδένων στον τράχηλο

Πέραν, ωστόσο, των ύποπτων υπερηχογραφικών χαρακτηριστικών, ένας όζος του θυρεοειδούς θα πρέπει να αντιμετωπίζεται με ιδιαίτερη προσοχή, όταν εμφανίζεται:

• Για πρώτη φορά σε ηλικία < 20 ετών ή > 60 ετών
• Σε ασθενείς με συγγενείς Α΄ βαθμού που έχουν νοσήσει από καρκίνο του θυρεοειδούς αδένα
• Σε ασθενείς που πάσχουν από θυρεοειδίτιδα Χασιμότο (Hashimoto)
• Σε ασθενείς που έχουν υποβληθεί στο παρελθόν σε ακτινοβολία στην περιοχή του τραχήλου, ιδιαίτερα κατά την παιδική ηλικία.

Πως γίνεται η διάγνωση των όζων θυρεοειδούς;

Για τη διάγνωση των όζων του θυρεοειδούς, σημείο κλειδί αποτελεί η κλινική εξέταση του ασθενούς κι η λήψη ενός λεπτομερούς ιατρικού ιστορικού. Επιπρόσθετα, διάφορες εξετάσεις μπορούν να καθορίσουν τη φύση των όζων του θυρεοειδούς, στις οποίες συγκαταλέγονται:

• Οι αιματολογικές εξετάσεις
• Το σπινθηρογράφημα του θυρεοειδούς αδένα
• Το υπερηχογράφημα θυρεοειδούς αδένα και τραχήλου

Ποιες είναι οι βασικές εξετάσεις, που πρέπει να κάνουμε για την πρόληψή τους;

Αναμφίβολα, η πρόληψη αποτελεί την καλύτερη μορφή θεραπείας, καθώς ακόμη και επί υπάρξεως κάποιου ύποπτου όζου του θυρεοειδούς, η ανίχνευση και η αντιμετώπιση του σε πρώιμο στάδιο συνεπάγεται την οριστική ίαση του ασθενούς. Ο ρόλος του υπερηχογραφήματος του θυρεοειδούς αδένα και του τραχήλου είναι θεμελιώδης στην παρακολούθηση των όζων του θυρεοειδούς και θα πρέπει, σύμφωνα και με τις διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες, να πραγματοποιείται σε τακτική βάση, με το χρονικό διάστημα να καθορίζεται από τα επιμέρους χαρακτηριστικά των όζων.

Επιπλέον, οι ασθενείς με όζους θυρεοειδούς και σύνοδες διαταραχές των επιπέδων των ορμονών του θυρεοειδούς αδένα (υποθυρεοειδισμός, υπερθυρεοειδισμός) θα πρέπει να υποβάλλονται σε τακτική εκτίμηση των επιπέδων των θυρεοειδικών ορμονών στο αίμα, με τις απαιτούμενες ρυθμίσεις των επιπέδων των ορμονών τους να πραγματοποιούνται από τον θεράποντα ενδοκρινολόγο τους.

Όζοι θυρεοειδούς και θεραπεία: Πως μπορούν να αντιμετωπιστούν, ανάλογα με τη μορφή τους;

Η αντιμετώπιση των όζων του θυρεοειδούς εξαρτάται τόσο από τα χαρακτηριστικά τους στο υπερηχογράφημα όσο και από το αποτέλεσμα της παρακέντησης των ύποπτων όζων του θυρεοειδούς. Οι όζοι του θυρεοειδούς που χαρακτηρίζονται ως «αθώοι» θα πρέπει να παρακολουθούνται σε τακτική βάση, με υπερηχογράφημα θυρεοειδούς και μέτρηση των επιπέδων των θυρεοειδικών ορμονών στο αίμα των ασθενών. Οι όζοι ενδιάμεσης επικινδυνότητας μπορούν να αντιμετωπισθούν είτε με τη στενή παρακολούθησή τους και την πιθανή επανάληψη της παρακέντησης τους είτε μέσω της χειρουργικής αφαίρεσής τους και της επακόλουθης βιοψίας τους.

Τέλος, οι ύποπτοι όζοι του θυρεοειδούς ή οι όζοι που αποδεδειγμένα υποκρύπτουν κάποιας μορφής καρκίνο του θυρεοειδούς θα πρέπει να αντιμετωπίζονται μέσω της χειρουργικής αφαίρεσης του θυρεοειδούς αδένα.

Όπως μας εξηγεί ο χειρουργός θυρεοειδούς Δρ. Κωνσταντίνος Αποστόλου, εξαιρετικά σημαντικό ρόλο στη χειρουργική αντιμετώπιση των ύποπτων ή κακοηθών όζων του θυρεοειδούς διαδραματίζει η πραγματοποίηση της χειρουργικής αφαίρεσης του θυρεοειδούς αδένα (θυρεοειδεκτομή) από κάποιον εξειδικευμένο χειρουργό θυρεοειδούς, ο οποίος διαθέτει την εμπειρία και την εξειδίκευση για να πραγματοποιήσει τη λεπτή αυτή χειρουργική επέμβαση με τη μέγιστη ασφάλεια για όλους τους ασθενείς.