Λεύκη: Τι είναι, Θεραπείες & Αντιμετώπιση

Τεκμηριωμένο

Η λεύκη, αποτελεί μια πάθηση που μπορεί να αλλάξει την εικόνα της επιδερμίδας μας και συχνά συνοδεύεται από ερωτήματα και ανησυχίες. Αν και οι λευκές κηλίδες στο δέρμα είναι το πιο εμφανές χαρακτηριστικό της, η λεύκη δεν είναι απλώς ένα αισθητικό ζήτημα – είναι ένα ταξίδι κατανόησης του σώματος και της ψυχολογίας μας.
Στο άρθρο μας, θα ρίξουμε φως στις αιτίες, τα συμπτώματα και τις διαθέσιμες θεραπευτικές προσεγγίσεις για τη λεύκη, καθώς και στις σημαντικές ψυχολογικές επιπτώσεις που μπορεί να έχει στους ασθενείς.
Τι είναι η λεύκη;
Σύμφωνα με το National Institutes of Health, η λεύκη αποτελεί μία χρόνια αυτοάνοση διαταραχή που προκαλεί απώλεια του χρώματος σε σημεία του δέρματος. Αυτό συμβαίνει όταν τα μελανοκύτταρα – τα κύτταρα του δέρματος που παράγουν τη χρωστική ουσία – δέχονται επίθεση και καταστρέφονται, με αποτέλεσμα το δέρμα να παίρνει ένα γαλακτώδες λευκό χρώμα.
Οι περιοχές που συχνά επηρεάζονται είναι:
- το πρόσωπο
- ο λαιμός
- τα χέρια
- τα πόδια
- τα γεννητικά όργανα
Σε ορισμένες περιπτώσεις, η λεύκη μπορεί να επηρεάσει επίσης τα μαλλιά στο τριχωτό της κεφαλής, τις βλεφαρίδες και τα φρύδια.
Τύποι λεύκης
Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Δερματολογίας, υπάρχουν πολλοί τύποι λεύκης ανάλογα με την εμφάνιση των κηλίδων, το πόσο μεγάλο μέρος του σώματος καλύπτουν και πώς εξαπλώνονται. Αυτοί οι τύποι μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Εντοπισμένη ή εστιακή λεύκη: Η εντοπισμένη λεύκη διαδιγνώσκεται μόνο αν μερικές κηλίδες καλύπτουν μια μικρή περιοχή. Αυτές οι κηλίδες μπορεί να αναπτυχθούν σε λίγα σημεία του σώματος.
- Μη τμηματική λεύκη: Εάν ο ασθενής αναπτύσσει κηλίδες και στις δύο πλευρές του σώματος, αυτό υποδηλώνει έναν τύπο λεύκης γνωστό ως μη τμηματική λεύκη. Η ανάπτυξή της είναι πιο αργή απ’ ό,τι αν οι κηλίδες βρίσκονται σε μία μόνο περιοχή του σώματος. Οι κηλίδες συχνά εμφανίζονται εξίσου και στις δύο πλευρές του σώματος, με κάποια συμμετρία. Επιπλέον, εμφανίζονται συχνά στο δέρμα που εκτίθεται συνήθως στον ήλιο, όπως το πρόσωπο, ο λαιμός και τα χέρια. Η μη τμηματική λεύκη αποτελεί τον πιο συνηθισμένο τύπο.
- Τμηματική λεύκη: Η τμηματική λεύκη μπορεί να προκαλέσει ταχεία απώλεια χρώματος στη μία πλευρά του σώματος. Ωστόσο, μετά από 6-12 μήνες, μπορεί να είναι πιο σταθερή, σταθερή και λιγότερο ακανόνιστη από τον μη τμηματικό τύπο. Μόλις σταματήσει, πολλά άτομα με τμηματική λεύκη δεν αναπτύσσουν νέες κηλίδες. Συνήθως, προσβάλλει περιοχές του δέρματος που συνδέονται με νεύρα που εκφύονται στις ραχιαίες ρίζες της σπονδυλικής στήλης.
Εκτός των παραπάνω βασικών τύπων λεύκης, υπάρχουν και μερικοί άλλοι ακόμα που ερευνώνται από τους ερευνητές:
- Βλεννογόνος: Αυτή εμφανίζεται κυρίως γύρω από τους βλεννογόνους και τα χείλη.
- Γενικευμένη: Δεν υπάρχει συγκεκριμένη περιοχή ή μέγεθος των κηλίδων. Αυτός ο τύπος προκαλεί διάσπαρτες κηλίδες σε διάφορες περιοχές του σώματος.
- Καθολική: Σπάνιος τύπος, όπου ο αποχρωματισμός καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος του σώματος.
- Μικτή: Εξίσου σπάνιος τύπος, που μπορεί να προκαλέσει σε ένα άτομο τόσο τμηματική όσο και μη τμηματική λεύκη.
Αίτια πρόκλησης της λεύκης
Οι επιστήμονες, συμφωνούν πως η λεύκη αποτελεί αυτοάνοση ασθένεια. Ωστόσο, αρκετές μελέτες ερευνούν το κατά πόσο το οικογενειακό ιστορικό και τα γονίδια μπορεί να παίζουν ρόλο στην εμφάνιση της λεύκης.
Σε ορισμένες άλλες περιπτώσεις, ένα γεγονός, όπως ένα ηλιακό έγκαυμα, μια έντονη συναισθηματική δυσφορία ή έκθεση σε κάποια χημική ουσία, μπορεί να πυροδοτήσει τη λεύκη ή να την επιδεινώσει.
Ορισμένοι επιπλέον παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση της λεύκης μπορεί να είναι:
- Οι συγγενείς εξ αίματος που έχουν ορισμένες άλλες αυτοάνοσες ασθένειες, ιδίως μία που επηρεάζει τον θυρεοειδή ή την γυροειδή αλωπεκία.
- Έχετε μελάνωμα ή λέμφωμα Non-Hodgkin.
- Λαμβάνετε θεραπεία για μελάνωμα με ανοσοθεραπεία.
Συμπτώματα λεύκης
Το χαρακτηριστικό σύμπτωμα της λεύκης είναι η εμφάνιση ανοιχτόχρωμων κηλίδων στο δέρμα. Η πρώτη λευκή κηλίδα που γίνεται αντιληπτή είναι συχνά μια περιοχή ηλιακού εγκαύματος ή μικρού τραυματισμού.
Ορισμένοι άνθρωποι μπορεί επίσης να παρουσιάσουν απώλεια ακοής, απώλεια του χρωματισμού των ματιών και άλλα αυτοάνοσα νοσήματα, όπως παθήσεις του θυρεοειδούς.
Πρώτα συμπτώματα της λεύκης
Ενδιαφέρον προκαλεί, ωστόσο, το στοιχείο των πρώτων συμπτωμάτων της λεύκης. Να σημειώσουμε πως τα πρώτα συμπτώματα της λεύκης διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Τα πιο συνηθισμένα από αυτά, είναι:
- Εμφάνιση λευκών, αχρωμάτιστων κηλίδων στο δέρμα, συνήθως σε συγκεκριμένες περιοχές όπως το πρόσωπο, το λαιμό, τα χέρια και τα πόδια.
- Απώλεια χρώματος στα μαλλιά, τις βλεφαρίδες, τα φρύδια ή το τριχωτό της κεφαλής.
- Ευαισθησία του δέρματος στον ήλιο ή σε άλλες πηγές φωτός.
- Αλλαγές στο χρώμα των ματιών, όπως λευκές κηλίδες στον ίριδα.
Πως σταματάει η λεύκη; Θεραπευτικές προσεγγίσεις
Σε ορισμένες περιπτώσεις, δεν απαιτείται κάποια θεραπευτική προσέγγιση για τη λεύκη, καθώς δεν είναι επιβλαβής για τον οργανισμό. Εάν, όμως, κρίνει ένας γιατρός πως χρειάζεται κάποια θεραπευτική προσέγγιση, υπάρχουν διάφορες επιλογές για την αποκατάσταση του χρωματικού τόνου.
Αλοιφές και κρέμες
Διάφορες κρέμες και αλοιφές για λεύκη μπορούν να συμβάλλουν αποτελεσματικά για αποκατάσταση του χρωματικού τόνου. Πιο συγκεκριμένα, κρέμες στεροειδών μπορούν να προσφέρουν αποκατάσταση κάποιας χρωστικής ουσίας. Χρειάζεται προσοχή, όμως, καθώς η μακροχρόνια χρήση τους μπορεί να προκαλέσει ραγάδες και λέπτυνση του δέρματος.
Επιπλέον, ορισμένες κρέμες που λειτουργούν ως καλυπτικά καλλυντικά, μπορούν να προσφέρουν κάλυψη στο δέρμα και να δημιουργήσουν τον επιθυμητό χρωματικό τόνο στον ασθενή. Παράλληλα, ένα αντηλιακό ευρέος φάσματος, μπορεί να προσφέρει αφενός προστασία στο δέρμα, και αφετέρου, να καλύψει ένα μέρος του αποχρωματισμένου δέρματος.
Βότανα
Ορισμένες συμβατικές θεραπείες για τη λεύκη περιλαμβάνουν την αξιοποίηση των βοτάνων. Ορισμένα από τα πιο δημοφιλή βότανα που, σύμφωνα με έρευνες, έχουν θετική επίδραση στη λεύκη, είναι:
- Ginkgo biloba: Ο ακριβής μηχανισμός δράσης του Ginkgo biloba στη λεύκη είναι ακόμα άγνωστος, αλλά φαίνεται να σχετίζεται με τις αντιφλεγμονώδεις, ανοσοτροποποιητικές και αντιοξειδωτικές ιδιότητες του φαρμάκου.
- Πικρόριζα: Το φυτικό εκχύλισμα πικρόριζας έχει αντιοξειδωτικές και ανοσοτροποποιητικές ιδιότητες. Σύμφωνα με παλαιότερη μελέτη, ο συνδυασμός πικρόριζας με τη φωτοθεραπεία, συνέβαλε σε καλύτερα αποτελέσματα στην αντιμετώπιση της υπερμελάγχρωσης.
- Φτέρη: Η φτέρη, και ειδικότερα του γένους Polypodium leucotomos, είναι αρκετά δημοφιλής για τις αντιοξειδωτικές και φωτοπροστατευτικές της ιδιότητες. Τα τελευταία χρόνια, το Polypodium leucotomos χρησιμοποιείται ως επικουρική θεραπεία για ασθενείς με λεύκη που έλαβαν θεραπεία με φωτοθεραπεία.
- Πράσινο τσάι: Το πράσινο τσάι περιέχει τη σημαντική ουσία επιγαλλοκατεχίνη-3-γαλλική (EGCG), μια ένωση που διαθέτει προστατευτικές ιδιότητες κατά της λεύκης και άλλων καταστάσεων υγείας. Το πράσινο τσάι είναι επίσης πλούσιο σε αντιοξειδωτικές, αντιφλεγμονώδεις και ανοσοτροποποιητικές ιδιότητες, εξίσου σημαντικά στοιχεία ενάντια στη λεύκη.
Άλλες θεραπείες
Σε αρκετές περιπτώσεις, απαιτείται ιατρική συνδρομή για την αντιμετώπιση και θεραπεία της λεύκης. Παρακάτω, θα δούμε ορισμένες από τις πιο δημοφιλείς θεραπευτικές προσεγγίσεις που χρησιμοποιούνται από τους ιατρούς:
- Φωτοθεραπεία: Στη φωτοθεραπεία, ένας επαγγελματίας υγείας μπορεί να χρησιμοποιήσει θεραπείες με λέιζερ ή φωτεινά πλαίσια, για να μειώσει τη φλεγμονή και να αυξήσει τη μελάγχρωση του δέρματος.
- Αποχρωματισμός: Οι γιατροί μπορεί να συνταγογραφήσουν φάρμακα για την αποχρωματισμό του δέρματος ώστε να ταιριάζει με τις περιοχές που έχουν ήδη αποχρωματιστεί από τη λεύκη.
- Μεταμοσχεύσεις μελανινοκυττάρων: Ένας χειρουργός μπορεί να αφαιρέσει μη προσβεβλημένα τμήματα δέρματος και να τα χρησιμοποιήσει για να καλύψει τις προσβεβλημένες περιοχές.
Έχει ψυχολογικές επιπτώσεις η λεύκη;
Η ασθένεια της λεύκης, πέρα από τα εμφανή συμπτώματα που παρουσιάζει, προκαλεί και ψυχολογικές επιπτώσεις στους ασθενείς. Η λεύκη έχει άμεσο αντίκτυπο στην όψη του δέρματος και αυτό έχει ως συνέπεια τη μεταβολή στην εξωτερική εμφάνιση.
Σε συνάρτηση με την αλλαγή της εξωτερικής εικόνας, μειώνεται το αίσθημα αυτοπεποίθησης. Μερικές από τις ψυχολογικές επιπτώσεις που αντιμετωπίζουν οι ασθενείς με λεύκη, αφορούν:
- Αίσθημα ντροπής: Η απώλεια του χρώματος του δέρματος συχνά οδηγεί τους ασθενείς στο αίσθημα ντροπής και ανασφάλειας. Οι ασθενείς μπορεί να αισθάνονται ευάλωτοι και να αποφεύγουν τις κοινωνικές καταστάσεις ή τις δραστηριότητες που ενδέχεται να χρειάζεται να εκθέσουν το δέρμα τους.
- Ψυχολογικές διαταραχές και κατάθλιψη: Ως επακόλουθο τους αισθήματος ντροπής και ανασφάλειας, η λεύκη, μπορεί να προκαλέσει συναισθηματική αναταραχή και να οδηγήσει ακόμα και σε ακραίες καταστάσεις όπως η κατάθλιψη, το έντονο άγχος και απομόνωση. Σε ορισμένες περιπτώσεις παρατηρείται δυσκολία των ασθενών με λεύκη να διατηρούν ομαλές κοινωνικές επαφές, αισθανόμενοι αποκομμένοι από το περιβάλλον τους.
- Χαμηλή αυτοεκτίμηση: Η εμφάνιση λευκών κηλίδων στο δέρμα μπορεί να οδηγήσει σε αίσθημα χαμηλής αυτοεκτίμησης και αποδοκιμασίας του εαυτού. Σε αυτή την περίπτωση, ο ασθενής δεν αισθάνεται ελκυστικός.
- Κοινωνική απομόνωση: Η ντροπή λόγω των αλλαγών στην όψη του δέρματος μπορεί να οδηγήσει σε κοινωνική απομόνωση και αποστασιοποίηση από τον κοινωνικό περίγυρο. Οι ασθενείς μπορεί να αισθάνονται δυσκολία στην ανάπτυξη και διατήρηση σχέσεων με άλλους ανθρώπους.
Πως αντιμετωπίζονται οι ψυχολογικές επιπτώσεις της λεύκης;
Η αντιμετώπιση των ψυχολογικών επιπτώσεων της λεύκης είναι εξίσου σημαντική με τη θεραπεία των φυσικών συμπτωμάτων. Ορισμένες προτεινόμενες προσεγγίσεις περιλαμβάνουν:
- Ενημέρωση & ευαισθητοποίηση: Η κατανόηση της λεύκης και των παραγόντων που την επηρεάζουν μπορεί να βοηθήσει τον ασθενή να αντιμετωπίσει καλύτερα την κατάστασή του. Ο δερματολόγος μπορεί να παράσχει πληροφορίες σχετικά με τη νόσο, την πρόοδο της και τις διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές. Να σημειωθεί πως η ενημέρωση θα πρέπει να γίνεται σε όλους τους ανθρώπους, με σκοπό την έγκυρη ενημέρωση και ευαισθητοποίηση στο ζήτημα αυτό.
- Στήριξη από τον στενό κύκλο: Η στήριξη από την οικογένεια, τους φίλους και τον εργασιακό χώρο, μπορεί να έχει θετική επίδραση στην ψυχολογική κατάσταση του ασθενούς. Ο ασθενής πρέπει να έχει υποστηρικτικό περιβάλλον και να έχει τη δυνατότητα να εκφράσει τις σκέψεις και τα συναισθήματά του ελεύθερα, ειδικά στον προσωπικό του κύκλο.
- Ψυχολογική υποστήριξη: Οι συνεδρίες με έναν ειδικό ψυχικής υγείας μπορούν να βοηθήσουν τον ασθενή να αντιμετωπίσει τις αρνητικές συναισθηματικές επιπτώσεις. Ο ειδικός μπορεί να παρέχει συμβουλές, στρατηγικές αντιμετώπισης του άγχους και εργαλεία για την ανάπτυξη της αυτοεκτίμησης του ασθενούς.
- Ομάδες υποστήριξης: Η συμμετοχή σε ομάδες υποστήριξης με άλλα άτομα που αντιμετωπίζουν την ίδια πάθηση μπορεί να παρέχει αίσθημα κοινότητας και κατανόησης. Οι ασθενείς μπορούν να μοιραστούν εμπειρίες, συμβουλές και φυσικά, ενθάρρυνση μεταξύ τους.
Σε κάθε περίπτωση, είναι σημαντικό να αναζητήσετε ιατρική συμβουλή και βοήθεια – όπου χρειάζεται – για τη λεύκη. Δε θα πρέπει να ξεχνάτε πως η λεύκη είναι πολλά παραπάνω από μία αισθητική, δερματική πάθηση.
❤️ Να θυμάστε ότι η αγάπη για τον εαυτό σας είναι μια συνεχής διαδικασία που προϋποθέτει χρόνο και υπομονή. Με την υποστήριξη και την προσοχή προς τον εαυτό σας, μπορείτε να αναπτύξετε μια θετική σχέση με τον εαυτό σας και να αντιμετωπίσετε με αυτοπεποίθηση την πραγματικότητα της λεύκης #loveyourself
Πηγές
- Picrorhiza kurroa, an ayurvedic herb, may potentiate photochemotherapy in vitiligo National Library of Medicine
- Herbal Compounds for the Treatment of Vitiligo: A Review National Library of Medicine
- Can herbal remedies help with vitiligo? Medical News Today
- Vitiligo Cleveland Clinic
- Vitiligo NHS UK
- Vitiligo: Overview American Academy of Dermatology Association
- Vitiligo National Institute of Arthritis and Musculoskeletal and Skin Diseases