Προστάτης: Συμπτώματα & τα καλύτερα βότανα για αντιμετώπιση

Τι είναι ο προστάτης;

Ο προστάτης είναι ένας αδένας που βρίσκεται κάτω από την ουροδόχο κύστη και είναι μέρος του ανδρικού αναπαραγωγικού συστήματος. Έχει περίπου το μέγεθος ενός κάστανου και εκτελεί διάφορες λειτουργίες. Μια από αυτές είναι η παραγωγή σπερματικού υγρού που είναι συστατικό του σπέρματος. Επιπλέον, παίζει ρόλο στην παραγωγή ορμονών και στη ρύθμιση των ούρων.

Ποιες είναι οι παθήσεις του προστάτη;

Με το πέρας των χρόνων, ο προστάτης μεγαλώνει. Τα προβλήματα υγείας που συνδέονται με τον προστάτη είναι κοινά στους ηλικιωμένους άνδρες, αλλά όχι μόνο. Διάφορα συμπτώματα του προστάτη μπορεί να μας θορυβήσουν όσο περνούν τα χρόνια. Οι πιο συνηθισμένες παθήσεις του προστάτη είναι:

• υπερπλασία του προστάτη
• προστατίτιδα
• καρκίνος του προστάτη

Παρακάτω θα αναλύσουμε την υπερπλασία του προστάτη και την προστατίτιδα, καθώς και τα συμπτώματα και την αντιμετώπισή τους.

Ποια είναι τα συμπτώματα του προστάτη;

Οι περισσότεροι ασθενείς βιώνουν συμπτώματα που συνδέονται με την ουροδόχο κύστη, την ούρηση και τη σεξουαλική λειτουργία. Τα συμπτώματα του προστάτη που δεν πρέπει να αγνοήσετε είναι τα εξής:

• συχνή ανάγκη για ούρηση
• δυσκολία στην ούρηση
• αίσθημα καύσου, πόνος ή αίμα κατά την ούρηση
• ανικανότητα ούρησης ή στην έναρξη της ούρησης
• διακοπτόμενη ούρηση
• απώλεια σταγόνων μετά την ούρηση
• δυσκολία κατά τη στύση
• επώδυνη εκσπερμάτιση
• αίμα στο σπέρμα
• πόνος στο κάτω μέρος της κοιλιάς ή της πλάτης

Αν παρατηρήσετε κάποιο από τα παραπάνω συμπτώματα, είναι απαραίτητη η επίσκεψη στο γιατρό.

Τι είναι η υπερπλασία προστάτη;

Η διόγκωση του προστάτη, γνωστή και ως υπερπλασία του προστάτη, είναι συνηθισμένη σε ηλικιωμένους άνδρες από 50 ετών και πάνω. Το διευρυμένο μέγεθός του εμποδίζει την ουρήθρα και επηρεάζει την ικανότητα της κένωσης της ουροδόχου κύστης.

Τα συμπτώματα της υπερπλασίας προστάτη (ΚΥΠ) είναι όλα τα συμπτώματα που σχετίζονται με την ούρηση ή την αποβολή των ούρων και αναφέρθηκαν πιο πάνω, με κυριότερα τη συχνουρία και την επιτακτική ανάγκη για ούρηση. Αν παρατηρείτε πως σηκώνεστε συχνά τη νύχτα για να ουρήσετε (νυκτουρία) ή αισθάνεστε κάποιο άλλο σύμπτωμα, η γνώμη ενός γιατρού είναι σημαντική.

Τι είναι η προστατίτιδα;

Αντίθετα με την υπερπλασία προστάτη, η προστατίτιδα εμφανίζεται συνήθως πριν την ηλικία των 50 χρόνων. Πρόκειται για φλεγμονή του προστάτη αδένα. Κάποιες περιπτώσεις προστατίτιδας οφείλονται σε βακτηριακές λοιμώξεις.

Τύποι προστατίτιδας

Οι τέσσερις τύποι προστατίτιδας είναι:

• Οξεία βακτηριακή προστατίτιδα – βακτηριακή λοίμωξη του προστάτη με συμπτώματα όπως πυρετό, πόνο, ή αίμα στα ούρα. Η οξεία βακτηριακή προστατίτιδα οφείλεται σε κοινά βακτηριακά στελέχη και ξεκινάει όταν βακτήρια από τα ούρα περάσουν στον προστάτη. Εάν η αντιβίωση δεν αντιμετωπίσει την οξεία προστατίτιδα, τότε μπορεί να υποτροπιάσει.
• Χρόνια βακτηριακή προστατίτιδα – βακτηριακή λοίμωξη που έχει την τάση να επανεμφανίζεται ή να είναι συνεχιζόμενη με συμπτώματα μικρότερης έντασης από την οξεία.
• Χρόνια προστατίτιδα / σύνδρομο χρόνιου πυελικού πόνου – πυελικός πόνος που επαναλαμβάνεται ή είναι συνεχιζόμενος χωρίς να υπάρχουν στοιχεία λοίμωξης. Είναι μη βακτηριακής αιτιολογίας.
• Ασυμπτωματική φλεγμονώδης προστατίτιδα – σημάδια φλεγμονής προστάτη χωρίς συμπτώματα.

Τα κύρια συμπτώματα της προστατίτιδας περιλαμβάνουν ούρηση επώδυνη ή με δυσκολία, αλλά και πόνο στη βουβωνική χώρα, στην περιοχή της πυέλου ή στα γεννητικά όργανα.

Τι είναι ο καρκίνος του προστάτη;

Ο καρκίνος του προστάτη αποτελεί την συχνότερη μορφή καρκίνου στους άνδρες και την δεύτερη κύρια αιτία θανάτου παγκοσμίως. Συνήθως εξελίσσεται αργά και δεν έχει πρώιμα συμπτώματα. Ο καρκίνος του προστάτη χαρακτηρίζεται από μη φυσιολογικά διαφοροποιούμενα κύτταρα στον προστάτη, τα οποία οδηγούν σε μη φυσιολογική αύξηση του αδένα. Ο καρκίνος του προστάτη αυτός καθ’ αυτός δεν είναι τόσο επιθετικός και επικίνδυνος, ενώ οι περισσότεροι θάνατοι δεν γίνονται από τον πρωταρχικό καρκίνο προστάτη αλλά από τις μεταστάσεις που κάνει σε άλλα σημεία του σώματος, με πιο συχνά τα οστά και στους λεμφαδένες.

Ποιοι είναι οι κύριοι παράγοντες κινδύνου;

Συνήθως, η Καλοήθης Υπερπλασία εξελίσσεται σε Κακοήθεια. Στους παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση καρκίνου του προστάτη συγκαταλέγονται :

1. Η ηλικία: Έχει παρατηρηθεί άμεση σύνδεση της νόσου με την ηλικία. Ο κίνδυνος ανάπτυξης του καρκίνου του προστάτη ανέρχεται κατακόρυφα μετά την ηλικία των 50ετών , ενώ τα ¾ των πασχόντων είναι ηλικίας 65 ετών και άνω.
2. Το οικογενειακό ιστορικό: Η ύπαρξη οικογενειακού ιστορικού σε δύο ή παραπάνω συγγενείς πρώτου βαθμού αυξάνει τον κίνδυνο 5-11 φορές.

Προστάτης: αντιμετώπιση και θεραπεία

Η αντιμετώπιση του προστάτη εξαρτάται από το είδος του προβλήματος. Αφού πάρει το ιστορικό του ασθενούς, ο γιατρός θα προβεί σε εξέταση του προστάτη.

Συνιστάται να γίνεται η εξέταση PSA (Prostate-Specific Antigen – Ειδικό Προστατικό Αντιγόνο) σε όλους τους άνδρες κάθε δύο χρόνια, είτε έχουν συμπτώματα είτε όχι.

Η PSA είναι μία γλυκοπρωτεΐνη που παράγεται και εκκρίνεται από τα επιθηλιακά κύτταρα του προστάτη αδένα και είναι αυξημένη στον καρκίνο του προστάτη, στην καλοήθη υπερπλασία καθώς και σε μικροβιακές φλεγμονές του προστάτη (π.χ. προστατίτιδα) . Γι’ αυτό, έχει χρησιμοποιηθεί ευρέως σαν καρκινικός δείκτης για την έγκαιρη διάγνωση, πρόγνωση και παρακολούθηση του και γενικότερα σαν δείκτης παθολογικής κατάστασης του προστάτη.

Αντιμετώπιση υπερπλασίας του προστάτη

Η θεραπεία της υπερπλασίας του προστάτη ποικίλλει. Ο γιατρός μπορεί να κρίνει αν τα συμπτώματα του προστάτη που έχει ο ασθενής χρήζουν θεραπείας ή αρκεί η παρακολούθηση.

Όταν είναι αναγκαία η θεραπεία χορηγούνται φάρμακα που σκοπό έχουν τη μείωση του μεγέθους του προστάτη και την αποκατάσταση της ροής των ούρων. Η ύστατη λύση αντιμετώπισης του προστάτη όταν υπάρχει υπερπλασία είναι το χειρουργείο.

Αντιμετώπιση προστατίτιδας

Η θεραπεία που θα προτείνει ο γιατρός στον ασθενή  εξαρτάται από τα αίτια της προστατίτιδας. Ο πιο κοινός τρόπος αντιμετώπισης είναι η χορήγηση παυσίπονων και αντιφλεγμονωδών, όπως παρακεταμόλη ή ιβουπροφαίνη.

Επιπλέον, συχνά χορηγούνται φάρμακα όπως αντιβιοτικά ή α1 αναστολείς (alpha blockers) που χαλαρώνουν τους μύες του προστάτη και της ουροδόχου κύστης και διευκολύνουν την ούρηση ή ακόμα και αναστολείς φωσφοδιεστεράσης 5 (αναστολείς PDE-5). Μόνο ο γιατρός έχει την ιδιότητα να συνταγογραφήσει και να προτείνει το κατάλληλο φάρμακα για κάθε περίσταση.

Μερικά tips για να μετριάσεις τα συμπτώματα είναι :

• Ζεστό μπάνιο
• Πολλά υγρά, έτσι ώστε να απομακρυνθούν τα περισσότερα βακτήρια με την ούρηση
• Αποφυγή κατανάλωσης καφεΐνης ή αλκοόλ.

Συμπληρώματα διατροφής & βότανα για τον προστάτη

Οι παθήσεις του προστάτη χρειάζονται ιατρική αντιμετώπιση και προσεκτική τήρηση των συμβουλών του / της ειδικού, καθώς η μη έγκαιρη αντιμετώπιση μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρότερα προβλήματα και επιπλοκές.

Τα βότανα για τον προστάτη και τα συμπληρώματα θα πρέπει να περιορίζονται κυρίως στην προσπάθεια πρόληψης της νόσου ή ως συμπληρωματική θεραπεία στα φάρμακα και πάντα κατόπιν συμβουλής γιατρού. Το καλύτερα βότανο για προστάτη είναι η σερενόα η πριονωτή (πιο γνωστό μέσα στα σκευάσματα ως saw palmetto) , η οποία χρησιμοποιείται για περιπτώσεις υπερπλασίας προστάτη.

Αναζητήστε συμπληρώματα διατροφής για προστάτη τα οποία θα περιέχουν κάποιες από τις παρακάτω ουσίες και δρόγες :

• Saw palmetto (ή αλλιώς Serenoa repens): Είναι ένας μικρός φοίνικας. Το εκχύλισμα saw palmeto έχει μελετηθεί σε καρκίνο του προστάτη και καλοήθη υπερπλασία και έχει δείξει πως όχι μόνο είναι ασφαλές αλλά ανακουφίζει αποτελεσματικά τα συμπτώματα σε σχέση με το εικονικό φάρμακα που χρησιμοποιήθηκε.
• Κουερσετίνη : Είναι ένα φλαβονοειδές, συστατικό του κρασιού και του πράσινου τσαγιού με αποδεδειγμένες αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις δράσεις. Κυρίως λόγω της αντιφλεγμονώδους δράσης της αποτελεί μία πολύ καλή επιλογή αντιμετώπισης και πρόληψης της προστατίτιδας.
• Pygeum Africanum (ή γνωστό ως prunus afrikana): Το εκχύλισμα pygeum είναι φυτικό φάρμακο που παραλαμβάνεται από τον φλοιό του prunus afrikana (αφρικανικό κεράσι). Υπάρχουν ενδείξεις ότι βοηθάει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη
• Τσουκνίδα : Η τσουκνίδα είτε επιδρά άμεσα στο αδένα του προστάτη ή σε ορμόνες όπου επηρεάζουν τη λειτουργία του (όπως τεστοστερόνη και οιστρογόνα), και συμβάλλει στη μείωση των συμπτωμάτων της καλοήθους υπερπλασίας, χωρίς όμως να μειώνει το μέγεθος του διογκωμένου αδένα.
• Hypoxis rooperi και κυρίως η β-σιτοστερόλη που περιέχει : Η β-σιτοστερόλη μειώνει τα συμπτώματα των πασχόντων χωρίς τη μείωση του μεγέθους του αδένα. Φαίνεται ότι μειώνει την παραγωγή διύδρο-τεστοστερόνης , η οποία είναι υπεύθυνη για την παθολογική διόγκωση του αδένα.

Άλλες φυσικές ουσίες και βότανα που μπορείτε να αναζητήσετε μέσα στα συμπληρώματα διατροφής πέρα από τα παραπάνω είναι η γύρη και οι σπόροι κολοκύθας.

Διατροφή και προστάτης

Εκτός από τα βότανα, μία άλλη λύση είναι η διατροφή. Υπάρχουν τροφές οι οποίες όταν ενταχθούν στη δίαιτα, έχουν δείξει ότι ωφελούν την υγεία του προστάτη αδένα. Κάποιες από αυτές τις τροφές είναι :

• Η ντομάτα και τα προϊόντα της: Χάρη σε ένα συστατικό της, το λυκοπένιο, το οποίο έχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες, συμβάλλει στην πρόληψη του καρκίνου του προστάτη και στη μείωση της φλεγμονής στην προστατίτιδα.
• Το μπρόκολο, το κουνουπίδι και το λάχανο: Τα λαχανικά αυτά περιέχουν σουλφοραφάνη, η οποία έχει δείξει πολλαπλά οφέλη σε διάφορους καρκίνους, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου του προστάτη.
• Τα μούρα: Τα μούρα είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικές ουσίες, οι οποίες εξουδετερώνουν τις ελεύθερες ρίζες και έτσι καταπολεμούν τη φλεγμονή και προλαμβάνουν την ανάπτυξη καρκίνου.
• Η σόγια: Τα τρόφιμα από σόγια περιέχουν φυτικά οιστρογόνα. Όταν καταναλώνεται η σόγια, ένα συστατικό της μεταβολίζεται από το μικροβίωμα σε ένα οιστρογόνο (equol) το οποίο φαίνεται να καταστέλλει την δράση της ορμόνης διυδροτεστοστερόνης (DHT) η οποία έχει σημαντικό ρόλο τόσο στον καρκίνο του προστάτη όσο και στην καλοήθη υπερπλασία.
• Τα όσπρια και οι ξηροί καρποί: Τα τρόφιμα αυτά είναι πλούσια σε ψευδάργυρο. Ο προστάτης αδένας περιέχει πολύ μεγάλη περιεκτικότητα σε ψευδάργυρο και το ιχνοστοιχείο αυτό είναι πολύ σημαντικό για την καλή υγεία του. Έχει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες και 💡ειδικά εάν συνδυαστεί με το saw palmetto, δρα τόσο προληπτικά όσο και θεραπευτικά στην αντιμετώπιση της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη και των συνοδών συμπτωμάτων.
• Το πορτοκάλι και γενικότερα τα εσπεριδοειδή: Είναι πλούσια σε βιταμίνη C, η οποία είναι ισχυρό αντιοξειδωτικό και προστατεύει από φλεγμονές και ελεύθερες ρίζες.
• Ο σολομός: Περιέχει ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, τα οποία τόσο προλαμβάνουν όσο και μετριάζουν τη φλεγμονή του προστάτη σε περιπτώσεις προστατίτιδας.