Ποιες είναι οι πιο συχνές κρυφές πηγές νατρίου;

Όλοι γνωρίζουμε τις αρνητικές επιδράσεις του αλατιού στον οργανισμό μας και ότι πρέπει να προσέχουμε πόσο αλάτι καταναλώνουμε. Αυτό που συνήθως πολλοί αγνοούν, όμως, είναι ότι το νάτριο, το οποίο ευθύνεται για τις αρνητικές επιδράσεις του αλατιού στον οργανισμό, δεν βρίσκεται μόνο στο επιτραπέζιο αλάτι (χλωριούχο νάτριο), αλλά και σε πολλές “κρυφές πηγές”, στις οποίες δεν πάει εύκολα το μυαλό μας.

Τι κάνει το νάτριο στον οργανισμό μας & γιατί πρέπει να το αποφεύγουμε;

• Αύξηση αρτηριακής πίεσης και καρδιαγγειακές παθήσεις

Όταν αυξάνεται το νάτριο στον οργανισμό τότε το σώμα κατακρατά περισσότερο νερό, με αποτέλεσμα να αυξάνει ο όγκος πλάσματος και η περιφερική αντίσταση και τελικά να οδηγεί σε αύξηση της αρτηριακής πίεσης. Καταλαβαίνουμε εύκολα, λοιπόν, πόσο βλαπτικό είναι για τον οργανισμό μας αν σκεφτούμε ότι η Υπέρταση αποτελεί τη κύρια αιτία καρδιαγγειακών παθήσεων. Η μειωμένη διατροφική πρόσληψη νατρίου έχει συνδεθεί όχι μόνο με τη μείωση της Αρτηριακής Πίεσης αλλά και με τη μείωση καρδιαγγειακών επεισοδίων και επιπλοκών. Τι θεωρούμε ως αυξημένη και μειωμένη πρόσληψη νατρίου; Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) έχει ορίσει ως συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη αλατιού τα 5-6 γραμμάρια (μία κουταλιά γλυκού), δηλαδή περίπου 2,3 γραμμάρια νατρίου.

• Πρήξιμο λόγω της κατακράτησης νερού

Όπως προαναφέραμε, η μεγάλη κατανάλωση νατρίου οδηγεί σε κατακράτηση νερού. Αυτό σημαίνει ότι λιγότερη ποσότητα υγρών αποβάλλεται με τη διούρηση, με αποτέλεσμα να κατακρατείται στον οργανισμό και να οδηγεί σε πρήξιμο το οποίο συνήθως εκδηλώνεται στα άκρα, ενώ ευνοείται και η ανάπτυξη κυτταρίτιδας.

• Προβλήματα στα νεφρά

Λόγω της αύξησης της πίεσης που προκαλείται από το νάτριο, επιβαρύνεται η νεφρική λειτουργία. Η διατροφή πλούσια σε αλάτι επίσης αυξάνει την ποσότητα του ασβεστίου στα ούρα, με αποτέλεσμα την αύξηση του κινδύνου πρόκλησης νεφρολιθίασης (πέτρα στα νεφρά) (Ticinesi et al., 2016).

• Οστεοπόρωση

Τα υψηλά επίπεδα ασβεστίου στα ούρα, που οφείλονται στις μεγάλες ποσότητες νατρίου στον οργανισμό, οδηγούν σε μείωση του ασβεστίου στο σώμα και άρα μείωση της οστικής πυκνότητας, που αποτελεί προγνωστικό παράγοντα της οστεοπόρωσης (Robert P Heaney, 2006).

• Κατάπτωση μνήμης

Πιο συγκεκριμένα, έρευνες έχουν δείξει ότι η αυξημένη κατανάλωση αλατιού συνδέεται με αυξημένη πιθανότητα πρόκλησης άνοιας και εγκεφαλοαγγειακών παθήσεων. Το αλάτι μειώνει τις πνευματικές επιδόσεις και εμποδίζει τις γνωστικές λειτουργίες που σχετίζονται με τη μνήμη και τη μάθηση.

Ποιες είναι οι πιο συχνές κρυφές πηγές νατρίου;

Δεν αρκεί μόνο να περιορίσουμε ή να σταματήσουμε τελείως την προσθήκη αλατιού στο φαγητό, καθώς κάποια τρόφιμα, και όχι μόνο, περιέχουν από μόνα τους νάτριο. Σύμφωνα με το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων τα παρακάτω φαγητά περιέχουν υψηλή περιεκτικότητα σε νάτριο :

• Ψωμί: Το ψωμί αποτελεί μία από τις πιο συχνές κρυφές πηγές αλατιού. Μία φέτα ψωμί περιέχει 230 mg νατρίου. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι καθημερινά καταναλώνουμε πολύ αλάτι, χωρίς να το καταλαβαίνουμε.
• Γαλακτοκομικά προϊόντα: Όλοι ξέρουμε ότι το τυρί περιέχει αλάτι και πως είναι αλμυρό. Γνώριζες όμως ότι το γάλα περιέχει νάτριο; Επομένως αν θες να αποφύγεις το αλάτι, απόφυγε όλα τα γαλακτοκομικά προϊόντα και όχι μόνο το τυρί. Τυριά που έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε αλάτι είναι το ανθότυρο και η άσπρη μορταδέλα.
• Αλλαντικά
• Έτοιμες σάλτσες και γενικά έτοιμα φαγητά
• Ξηροί καρποί και πατατάκια
• Αναβράζοντα δισκία: Και ας σταθούμε λίγο σε αυτό, καθώς είναι κάτι που πολλοί δεν γνωρίζουν. Τα αναβράζοντα δισκία περιέχουν ανθρακικό νάτριο, προκειμένου να μπορούν να διαλύονται στο νερό. Ειδικότερα, κάθε αναβράζον δισκίο περιέχει περισσότερο από 1 g άλατος (69-414 mg νατρίου, όταν η συνολική ημερήσια συνιστώμενη δόση είναι 2.300 mg και σε υπερτασικούς ακόμα λιγότερη, δηλαδή περίπου 1500 mg νατρίου ημερησίως) κάτι που αποτελεί μεγάλο ποσοστό της συνολικής επιτρεπόμενης πρόσληψης νατρίου. Έτσι, τα αναβράζοντα δισκία (είτε είναι φάρμακο π.χ. παρακεταμόλη, είτε είναι κάποια βιταμίνη σε μορφή αναβράζοντος δισκίου) αυξάνουν την αρτηριακή πίεση και θα πρέπει να αποφεύγεται αυτή η φαρμακοτεχνική μορφή σε άτομα με υπέρταση, αν υπάρχουν άλλες διαθέσιμες μορφές ( π.χ. καψάκια, εντεροδιαλυτά δισκία κλπ.).

Πώς μπορούμε να μειώσουμε το νάτριο;

Αφού πολλά τρόφιμα, αναψυκτικά και φάρμακα περιέχουν από μόνα τους νάτριο, αυτό που μπορείς να κάνεις για να περιορίσεις την πρόσληψη νατρίου είναι να αποφεύγεις να προσθέτεις επιπλέον αλάτι στο φαγητό.

Επίσης, η διατροφή πλούσια σε Κάλιο βοηθάει στη πρόληψη πρόκλησης προβλημάτων υγείας από το νάτριο. Το κάλιο θα μπορούσε να θεωρηθεί το “αντίδοτο” του νατρίου, καθώς ρίχνει την πίεση, σε αντίθεση με το νάτριο το οποίο την αυξάνει, μειώνοντας έτσι τον κίνδυνο πρόκλησης καρδιαγγειακών και εγκεφαλικών επεισοδίων (Seth et al., 2014). Επίσης, η αυξημένη πρόσληψη Καλίου και Μαγνησίου έχει δείξει ότι αυξάνει την οστική πυκνότητα και μειώνει τον κίνδυνο οστεοπόρωσης (Ha et al., 2020), καθώς και τη πιθανότητα εμφάνισης πετρών στα νεφρά (Krieger et al., 2015).

Συγγραφή Άρθρου: Κέλλυ Πηγαδιώτη, Φαρμακοποιός @Pharm24