Ποιος ο ρόλος της Διατροφής στην Παιδική Παχυσαρκία;

Η παιδική παχυσαρκία αποτελεί ένα μείζον ιατρικό πρόβλημα για αρκετά παιδιά, στην Ελλάδα και όχι μόνο. Και αποτελεί πρόβλημα, καθώς η παχυσαρκία συνδέεται άμεσα με άλλα θέματα υγείας, τα οποία θεωρούνται προβλήματα ενηλίκων, όπως διαβήτης, υψηλή αρτηριακή πίεση και υψηλή χοληστερόλη. Βέβαια, ο άμεσος αντίκτυπος της παιδικής παχυσαρκίας είναι η κακή αυτοεκτίμηση, σημάδια κατάθλιψης και φυσικά αρκετά περιστατικά εκφοβισμού bullying.

Ο ρόλος της διατροφής στην παιδική παχυσαρκία είναι, ωστόσο, εξίσου μείζονος σημασίας. Η διατροφή αποτελεί το πρώτο και ίσως πιο καθοριστικό βήμα για την αντιμετώπιση της παιδικής παχυσαρκίας, με πολλαπλά οφέλη. Στο άρθρο που ακολουθεί θα μάθουμε ότι χρειάζεται για την παιδική παχυσαρκία, τα δεδομένα στην Ελλάδα αλλά και τις διατροφικές συνήθειες που θα πρέπει να υιοθετήσουν παιδιά που βιώνουν την παχυσαρκία.

Παιδική παχυσαρκία: ποια είναι τα αίτια εμφάνισης;

Η παιδική παχυσαρκία αποτελεί μία πολυπαραγοντική νόσο. Η αλληλεπίδραση μεταξύ παραγόντων όπως η γενετική προδιάθεση, συμπεριφορικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες οδηγούν σε ένα διαταραγμένο ενεργειακό ισοζύγιο, με την ενεργειακή πρόσληψη να υπερβαίνει την ενεργειακή κατανάλωση, οδηγώντας σταδιακά στην εμφάνιση παχυσαρκίας.

Ορισμένες από τις σημαντικότερες αιτίες εμφάνισης της παιδικής παχυσαρκίας αφορούν:

• Κακή διατροφή
• Έλλειψη φυσικής άσκησης
• Κακή διατροφή της εγκύου, έλλειψη θηλασμού

Παιδική παχυσαρκία στην Ελλάδα: τι δείχνουν τα δεδομένα;

Σύμφωνα με τη μελέτη που πραγματοποιήθηκε στην Ελλάδα για την παιδική παχυσαρκία, το 40% των εντεκάχρονων και σχεδόν 4 στους 10 δεκαπεντάχρονους είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι.

Μάλιστα, η παρακολούθηση των παιδιών της μελέτης έχει αποκαλύψει αυξανόμενα ποσοστά παχυσαρκίας με την ηλικία που συνοψίζεται ως εξής:

• 22% στα 4 έτη
• 37% στα 7 έτη
• 43% στα 11 έτη

Σε σχέση με τον υπόλοιπο κόσμο, σύμφωνα με τις διαθέσιμες ερευνητικές πληροφορίες, η Ελλάδα συγκεντρώνει το υψηλότερο ποσοστό των παιδιών με κεντρική παχυσαρκία. Πιο συγκεκριμένα, οι πέντε πρώτες χώρες στην παγκόσμια κατάταξη είναι:

• Ελλάδα με 33,4% (Grigorakis et al. 2015)
• Η.Π.Α. με 32,9% (Xi et al. 2014, )
• Πορτογαλία με 23,8% (Albuquerque et al. 2012)
• Ισπανία με 21,3% (Schroder et al. 2014)
• Αυστραλία με 18,3% (Garnett et al. 2011)

Ως κεντρική παχυσαρκία ή παχυσαρκία σπλαχνικού λίπους, ορίζεται ως ο τύπος παχυσαρκίας στον οποίο το υπερβολικό λίπος συσσωρεύεται γύρω από την κοιλιά.

Ποιες είναι οι συνέπειες της παιδικής παχυσαρκίας;

Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, η παιδική παχυσαρκία μπορεί να αποτελέσει έναν σημαντικό παράγοντα κινδύνου εμφάνισης ασθενειών και παθήσεων. Οι κυριότερες συνέπειες αφορούν:

• Υψηλά επίπεδα χοληστερόλης και αρτηριακής πίεσης
• Διαβήτης τύπου 2
• Πόνος σε οστά και αρθρώσεις
• Προβλήματα του αναπνευστικού συστήματος
• Κατάθλιψη
• Χαμηλή αυτοεκτίμηση
• Διαταραχές στη διατροφή

Οι συνέπειες της παχυσαρκίας στην ψυχολογία του παιδιού

Ένα σημαντικό ζήτημα της παιδικής παχυσαρκίας αφορά τον αντίκτυπο στην ψυχολογία του παιδιού. Η παχυσαρκία είναι μια ορατή διαταραχή, γι’αυτό και αποτελεί μια κατάσταση στιγματισμού. Τα παχύσαρκα άτομα, καθώς θεωρούνται πολλές φορές εσφαλμένως ότι έχουν μεγάλη ευθύνη για την κατάστασή τους, αντιμετωπίζουν τον κοινωνικό αποκλεισμό και τις διακρίσεις σε πολλούς τομείς της ζωής τους.

Κατά συνέπεια βρίσκουμε ορισμένες διαφορές των παιδιών με παχυσαρκία σε σχέση με παιδιά φυσιολογικού βάρους:

1. Πειράγματα-εκφοβισμός: Τα παχύσαρκα παιδιά παρενοχλούνται 3 φορές συχνότερα για το βάρος τους.
2. Αθλητισμός: Αρνητική στάση και μειωμένη σωματική δραστηριότητα.
3. Κοινωνικές σχέσεις: Περιορισμένες πιθανότητες για ανάπτυξη κοινωνικών ικανοτήτων και υποστηρικτικών σχέσεων.

Ως αποτέλεσμα, μελέτες δείχνουν ότι τα παχύσαρκα άτομα, ιδιαίτερα τα παιδιά και οι έφηβοι, πάσχουν από διαταραγμένη ψυχική υγεία, με προβλήματα στην εικόνα σώματος, την αυτοεκτίμησή τους και τη συναισθηματική τους ευεξία.

Ως συνέπεια, σε ορισμένες περιπτώσεις, παρατηρούνται και σημάδια κατάθλιψης σε παιδιά με παχυσαρκία. Τα παχύσαρκα παιδιά με χαμηλή αυτοεκτίμηση εμφανίζουν σημαντικά αυξημένα επίπεδα μοναξιάς, θλίψης και νευρικότητας κι είναι επίσης πιο πιθανό να εμπλακούν σε συμπεριφορές υψηλού κινδύνου, όπως το κάπνισμα και η κατανάλωση αλκοόλ.

Παιδική παχυσαρκία και διατροφή: ποιες είναι οι αρνητικές διατροφικές συνήθειες;

Οι έρευνες δείχνουν πως ο συνδυασμός της κακής διατροφής μαζί με την καθιστική ζωή μπορεί να οδηγήσει στην παιδική παχυσαρκία.

Κακή διατροφή

• Ζαχαρούχα ροφήματα
• Γλυκά
• Αλμυρά σνακ

Καθιστική ζωή

• Τηλεόραση
• Ηλεκτρονικά παιχνίδια
• Υπολογιστή

🧐 9 τρόποι για να φάει το παιδί σας τα λαχανικά του! 

Παιδική παχυσαρκία και διατροφή: ποιες είναι οι θετικές διατροφικές συνήθειες;

Οι υγιεινές συνήθειες του τρόπου ζωής είναι τα δομικά στοιχεία της δια βίου ευημερίας για τα παιδιά και τους εφήβους. Η υγιεινή διατροφή και η σωματική δραστηριότητα είναι σημαντικές για την ανάπτυξη και για την πρόληψη χρόνιων νοσημάτων.

Ορισμένες βασικές αρχές στη διατροφή του παιδιού αφορούν

• Φρούτα και λαχανικά: Λίγες θερμίδες, συμβάλλουν στην υγιή διαχείριση βάρους.
• Προϊόντα ολικής άλεσης: Προτιμήστε δημητριακά ολικής άλεσης αντί επεξεργασμένων.
• Γαλακτοκομικά: Σημαντικές πηγές ασβεστίου, σχετίζονται με υγιή διαχείριση βάρους.
• Περιορισμός ενεργειακά πυκνών τροφίμων: Αναψυκτικά, χυμοί εμπορίου, γλυκά, σνακ με ζάχαρη.
• Πρωινό: Πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά, ωφελεί σωματική και πνευματική υγεία.
• Περιορισμός γευμάτων εκτός σπιτιού: Γρήγορο φαγητό (fast food) σχετίζεται με περιττά κιλά.
• Νερό: Προτιμήστε νερό αντί για ζαχαρούχα ροφήματα.
• Σωματική άσκηση: Η σωματική δραστηριότητα είναι απαραίτητη για την υγεία των παιδιών.

😄 Τα καλύτερα παιδικά αθλήματα ανά ηλικία 

Παιδική παχυσαρκία: tips για γονείς

Παρακάτω, σας παρουσιάζουμε ορισμένα χρήσιμα tips για να αντιμετωπίσετε την παχυσαρκία στο παιδί σας:

1. Εξασφαλίστε επαρκή ύπνο στο παιδί σας: Η ανεπάρκεια στον ύπνο συνδέεται με την εμφάνιση παχυσαρκίας. Επιπλέον, ο εν μέρει ανεπαρκής ύπνος μπορεί να δώσει την επιθυμία στο παιδί να τρώει περισσότερο, να επιθυμεί περισσότερο τροφές φτωχές σε θρεπτικά στοιχειά, και να ασκείται λιγότερο.
2. Αλλάξτε το διατροφικό περιβάλλον του σπιτιού: Για να βοηθήσετε σε αυτόν τον «αγώνα» το παιδί σας, καλό θα είναι στο σπίτι να έχετε αφθονία σε φρούτα και λαχανικά, αντί για έτοιμα σνακ. Επιπλέον, μπορείτε να ενθαρρύνετε το παιδί σας να πίνει νερό για ενυδάτωση, αντί για ροφήματα με ζάχαρη.
3. Αποφύγετε τις επιβραβεύσεις: Επιβραβεύσεις που κάνουν αρκετοί γονείς, όπως «αν φας το φαγητό σου θα κερδίσεις ένα γλυκό», είναι βραχυπρόθεσμες λύσεις που μπορεί να προκαλέσουν μακροπρόθεσμα προβλήματα. Το παιδί θα πρέπει να γνωρίζει πως ένα υγιεινό φαγητό και η ολοκλήρωσή του αποτελεί ένα μέσο πρόσληψης θρεπτικών στοιχείων και όχι το μέσο για να πάρει ένα γλύκισμα.
4. Ενθάρρυνση και υποστήριξη: Η ψυχολογία είναι αρκετά σημαντική στα παιδιά με παχυσαρκία. Ο γονέας θα πρέπει να υποστηρίζει και να επιβραβεύει το παιδί του για την προσπάθεια υιοθέτησης υγιεινών συνηθειών στην καθημερινότητά του.

💡Η παιδική παχυσαρκία αποτελεί ένα μείζον πρόβλημα για την ελληνική κοινωνία και απαιτεί παρακολούθηση από ειδικούς (διατροφολόγος και παιδίατρος). Η διατροφή είναι ένα σημαντικό μέσο αντιμετώπισης της παιδικής παχυσαρκίας, αλλά σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί το μοναδικό. Η αξιολόγηση και καθοδήγηση από έναν ειδικό θα βοηθήσει στη σωστή αντιμετώπιση της παχυσαρκίας του παιδιού σας.