Βιταμίνη Α

Η βιταμίνη Α είναι μια λιποδιαλυτή βιταμίνη η οποία σχηματίζεται στον οργανισμό από τα καροτενοειδή (προβιταμίνες) και αποθηκεύεται στο ήπαρ.

Τα βασικότερα συμπτώματα που μπορεί να παρατηρηθούν στον οργανισμό που έχει ανεπαρκή επίπεδα βιταμίνης Α είναι:

• Ξηροφθαλμία
• Κερατινοποίηση των επιθηλιακών ιστών του δέρματος
• Διαταραχές στην ανάπτυξη εμβρύου

Η βιταμίνη Α (ρετινόλη) έχει ευεργετικές επιδράσεις στο δέρμα μας, καθώς έχει την ικανότητα να διεγείρει την παραγωγή κολλαγόνου. Επίσης, χρησιμοποιείται ευρέως για την αντιμετώπιση της ακμής και της ψωρίασης.

Ρυθμίζει τον πολλαπλασιασμό των κυττάρων και συνεπώς βοηθάει στην επούλωση πληγών Έχει αντιφλεγμονώδη δράση και συνεπώς μειώνει τη φλεγμονή στο εντερικό βλεννογόνο και μπορεί να μειώσει τα συμπτώματα ασθενών με ελκώδη κολίτιδα, νόσο Crohn και άλλες φλεγμονώδεις παθήσεις εντέρου.

Δρα επίσης προστατευτικά στα οστά και συμβάλλει στη διατήρησή της υγείας τους. Βοηθάει στην όραση, στη διατήρηση του κερατοειδούς καθώς δρα και προστατευτικά απέναντι σε οφθαλμικές παθήσεις, π.χ. καταρράκτη.

Η βιταμίνη Α είναι λιποδιαλυτή βιταμίνη. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως απορροφάται καλύτερα όταν λαμβάνεται μαζί με φαγητό και συγκεκριμένα με λιπαρό φαγητό. Η ακριβής χρονική στιγμή της ημέρας δεν παίζει ρόλο, αρκεί να είναι 24 ώρες από την προηγούμενη και την επόμενη δόση.

Για ενήλικες η συνιστώμενη ημερήσια δόση έχει οριστεί στα 800 μg την ημέρα.

Για παιδιά έως 18 ετών:

• 0-6 μηνών: 400 μg
• 7-12 μηνών: 500 μg
• 1-3 ετών: 300 μg
• 4-8 ετών: 400 μg
• 9-13 ετών: 600 μg
• 14-18 ετών: 700 μg (κορίτσια) & 900 μg (αγόρια)

Οι ανάγκες μίας γυναίκας που κυοφορεί και βρίσκεται κυρίως στο τελευταίο τρίμηνο της εγκυμοσύνης ή γαλουχεί σε βιταμίνη Α αυξάνονται. Έτσι οι έγκυες και θηλάζουσες γυναίκες θα πρέπει να αυξήσουν την ημερήσια πρόσληψη βιταμίνης A ως εξής:

• Γυναίκα έγκυος: 750 - 770 μg
• Γυναίκα θηλάζουσα: 1200 - 1300 μg

Απαγορεύεται η χρόνια λήψη της βιταμίνης Α, χωρίς ιατρική παρακολούθηση.

Η λήψη σκευάσματος βιταμίνης Α αντενδείκνυται σε ασθενείς οι οποίοι λαμβάνουν αντιπηκτική αγωγή, καθώς αυξάνει την πιθανότητα αιμορραγίας. Επίσης, δεν πρέπει να λαμβάνεται συμπλήρωμα βιταμίνης Α ταυτόχρονα με άλλα συμπληρώματα τα οποία περιέχουν βιταμίνη Α, καθώς είναι επικίνδυνο να γίνει υπέρβαση της συνιστώμενης ημερήσιας δόσης και η βιταμίνη Α σε υψηλές δόσεις είναι τοξική (δόσεις 3 mg/ημέρα) όπως και ταυτόχρονα με ρετινοειδή, φάρμακα τα οποία χρησιμοποιούνται στη θεραπεία της ακμής. Ακόμα, λόγω της ηπατοτοξικότητάς της, πρέπει να αποφεύγεται εάν λαμβάνονται ηπατοτοξικά φάρμακα.

Ορισμένες τροφές που περιέχουν Βιταμίνη Α είναι οι παρακάτω:

• Κόκκινα, πορτοκαλί και πράσινα λαχανικά (όπως σπανάκι, καρότα, γλυκοπατάτες)
• Κίτρινα φρούτα (όπως βερίκοκο, παπάγια, μάνγκο)
• Ψάρια
• Συκώτι
• Κρόκος αυγού
• Γάλα

Η βιταμίνη Α όταν ληφθεί σε υψηλές δόσεις είναι τοξική για τον άνθρωπο και μπορεί να προκαλέσει βλάβες στο ήπαρ γιατί είναι μια λιποδιαλυτή βιταμίνη και η αποθήκευση της γίνεται στο συγκεκριμένο όργανο. Επίσης, μπορεί να παρατηρηθεί κίτρινη υπέρχωση του δέρματος που είναι αναστρέψιμη με τη διακοπή της χορήγησης. Τέλος, έχει παρατηρηθεί ότι η μακροχρόνια χρήση υψηλών ποσοτήτων βιταμίνης Α από χρόνιους καπνιστές έχει συσχετιστεί με την εμφάνιση διάφορων μορφών καρκίνου του πνεύμονα.